Phản ứng lạ của Trung Quốc xung quanh eo biển Đài Loan

Khi hải quân các nước điều tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan mà không thông báo, điều mà họ đạt được có thể sẽ hoàn toàn trái ngược với những gì họ mong muốn. Thay vì khẳng định rằng Trung Quốc không phải là nước sở hữu eo biển này, có khả năng họ đang vô tình củng cố cho những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm bình thường hóa việc khẳng định quyền tài phán của Trung Quốc.

Trung Quốc lặng lẽ bám sát các tàu nước ngoài trong eo biển này và có lẽ làm như vậy để thể hiện vùng biển này là không có tranh chấp. Điều đó trái ngược với hành vi của Trung Quốc trong các cuộc đụng độ với Philippines về lãnh thổ trên biển. Trong những trường hợp đó, Trung Quốc tỏ ra hung hăng về mặt quân sự và lớn tiếng về mặt ngoại giao để buộc phải dẫn tới kết quả pháp lý có lợi cho mình. Trung Quốc cũng cố gắng thể hiện chủ quyền khi triển khai tàu chiến ở vùng biển xung quanh Đài Loan, chứ không chỉ Eo biển Đài Loan. Bắc Kinh đã đẩy mạnh hoạt động này kể từ khi cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đến thăm Đài Loan vào tháng 8/2022.

Theo Cơ quan phòng vệ Đài Loan, trung bình có 4,4 tàu chiến Trung Quốc được nhìn thấy quanh hòn đảo này vào bất kỳ ngày nào trong năm 2022. Con số này đã tăng lên 5,2 vào năm 2023 và 6,9 vào năm 2024. Việc Trung Quốc triển khai tàu chiến với số lượng lớn tại khu vực này đã trở nên ngày càng phổ biến: ít nhất là 10 tàu – bằng gần một nửa số tàu chiến đang hoạt động của lực lượng hải quân Đài Loan – đã ở vùng biển quanh đảo Đài Loan trong 6,6% số ngày của năm 2023, và tăng lên 10,1% vào năm 2024.

Kể từ tháng 8/2022, đã có ít nhất 18 tàu chiến không phải của hải quân Trung Quốc qua lại eo biển này (một số chuyến không được công bố). Mặc dù Trung Quốc có thể có những hành động quấy rối dữ dội các tàu chiến nước ngoài ở eo biển này, gợi nhớ đến những gì đã xảy ra ở Bãi Cỏ Mây trên Biển Đông, nhưng các cuộc đối đầu lớn hiếm khi xảy ra. Hơn nữa, Trung Quốc thậm chí còn không phản ứng bằng cách điều thêm tàu khi tàu chiến nước ngoài xuất hiện trên Eo biển Đài Loan, mặc dù nước này thường tổ chức họp báo để phản đối việc các tàu nước ngoài đi qua eo biển này. Thay vào đó, phản ứng đặc trưng của Trung Quốc chỉ là cử các tàu đã ở trong hoặc gần eo biển để theo dõi các tàu nước ngoài.

Các đồng minh và đối tác của Đài Loan đã vô tình củng cố cho những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm bình thường hóa việc khẳng định chủ quyền của Trung Quốc. Khi họ âm thầm điều tàu đi qua eo biển, họ đã tạo thêm chứng cớ cho thấy yêu sách của Trung Quốc là không thể bị tranh cãi. Ngược lại, bằng cách tuyên bố thực hiện quyền tự do hàng hải, họ sẽ thể hiện quan điểm rõ ràng rằng những yêu sách của Trung Quốc là không thể chấp nhận được. Nếu Trung Quốc có thể khai thác được bất kỳ manh mối nào chứng tỏ quốc tế chấp thuận thẩm quyền của Bắc Kinh đối với eo biển này, Trung Quốc có thể dần dần thúc đẩy chủ quyền của mình như một thực tế đã rồi. Điều này cũng sẽ dần làm xói mòn yêu sách của Đài Loan đối với phía Đông của đường trung tuyến.

Tại Bãi Cỏ Mây, Philippines tích cực phản đối các yêu sách của Trung Quốc bằng cách duy trì một tiền đồn trên tàu đổ bộ BRP Sierra Madre. Trung Quốc đang tìm cách ngăn cản Philippines vận chuyển vật liệu xây dựng cho con tàu này. Mục đích của Trung Quốc rõ ràng là để tàu này xuống cấp và cuối cùng tự sụp đổ do không được bảo trì.

Eo biển Đài Loan không có các thực thể nhân tạo do các quốc gia khác ngoài Trung Quốc chiếm đóng. Tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với eo biển này dường như dựa trên tuyên bố sở hữu vùng đất ở phía bên kia eo biển là Đài Loan. Vì các quốc gia khác không công khai tranh cãi rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc và thích để vấn đề này mơ hồ, Bắc Kinh rõ ràng đang hy vọng rằng việc kiểm soát vùng biển của họ có thể được bình thường hóa. Việc phản đối các khẳng định của Trung Quốc về quyền kiểm soát Eo biển Đài Loan được dựa trên Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển, theo đó giới hạn lãnh hải trong phạm vi 12 hải lý (22 km) tính từ đất liền. Chiều rộng ở khu vực hẹp nhất của eo biển này là 130 km.

Thỉnh thoảng có những sự cố xảy ra ở Eo biển Đài Loan giúp củng cố nỗ lực của Trung Quốc nhằm thể hiện eo biển này là khu vực không có tranh chấp. Vào tháng 2/2024, một tàu cá Trung Quốc bị lật gần Kim Môn (Kinmen). Vào tháng 7/2024, một tàu cá Đài Loan đã bị Hải cảnh Trung Quốc bắt giữ. Trong cả hai trường hợp, các tàu hải cảnh Trung Quốc đều “có mặt” và thực hiện “các nhiệm vụ của riêng mình” mà không đụng độ dữ dội với lực lượng tuần duyên Đài Loan. Cho đến nay, Trung Quốc cũng không cản trở vận tải đường biển hoặc đường hàng không giữa Đài Loan và Kim Môn.

Hình ảnh mà Bắc Kinh muốn thế giới nhìn thấy là eo biển này nằm dưới quyền tài phán hòa bình của Trung Quốc. Vì vậy, các nước khác nên dùng hải quân của mình để thể hiện rằng Trung Quốc không có quyền như vậy./.

Theo The Strategist

Aufrufe: 218