“Quà” năm mới của Canberra cho Bắc Kinh

Quan hệ giữa Trung Quốc và Úc đã xấu đi trong thời gian qua

Đó là tuyên bố ngày 7/2/2022 của Bộ trưởng Quốc phòng Úc, ông Peter Dutton. Tuyên bố mà nhiều người xem như món “quà đầu năm” của Canberra được ông Peter Dutton được đưa ra trong cuộc trả lời The Sydney Morning Herald – một tờ báo lớn xứ sở chuột túi.

Quan võ ngôn từ bao giờ cũng thẳng băng như đường đạn. Vậy nên, đừng vội nghĩ người đứng đầu Bộ Quốc phòng xứ sở chuột túi e ngại Bắc Kinh, phải “vòng vo Tam quốc” – như một câu thành ngữ phương Đông. Trong nội dung trả lời tờ báo trên, cũng ông Peter Dutton, đã nói thẳng tưng: Hoa Kỳ và các đồng minh trước đây đã “im lặng đồng ý” với các hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông, khu vực vốn là đối tượng của tranh chấp lãnh thổ giữa một số quốc gia, do đó Trung Quốc đã xây dựng các đảo nhân tạo ở Biển Đông, triển khai các căn cứ quân sự trên các rạn san hô và nắm quyền kiểm soát 20% vùng biển này…

Tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Úc đưa ra trước sự kiện quan trọng: Hội nghị bộ trưởng ngoại giao các nước Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Úc – thường được gọi là “bộ tứ” – sắp được tổ chức trong tháng 2 năm 2022.

Trong tuyên bố này, dù không nêu cụ thể “chúng ta” – tức nhóm bộ tứ gồm các quốc gia nêu trên – sẽ có hành động cụ thể nào để ngăn chặn sự lộng quyền bất chấp công pháp quốc tế của Trung Quốc, ông Peter Dutton vẫn nói xa nói xôi đến thương vụ đình đám khiến quan hệ Washington với Paris không chỉ căng thẳng, mà còn xấu đi nghiêm trọng, khi nước này đơn phương hủy thỏa thuận chế tạo tàu ngầm với Pháp để ký thỏa thuận mới với Mỹ và Anh, phát triển ít nhất tám tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân mới, để lực lượng này có thể di chuyển xa hơn, nhanh hơn nhiều so với tàu ngầm chạy bằng động cơ diesel-điện, qua đó, thực hiện “mục tiêu bảo vệ và giữ vững lợi ích chia sẻ của các bên ở Ấn Độ Dương -Thái Bình Dương” của AUKUS – như đã từng được tuyên bố tại thời điểm ra đời cấu trúc an ninh mới tay ba này.

Liên quan quan hệ Úc – Trung Quốc, cần ngược thời gian để hồi nhớ lại rằng, tháng 11 năm 2021, cũng ông Peter Dutton, trong phát biểu tại Câu lạc bộ Báo chí quốc gia tổ chức tại Canberra, đã chỉ trích Trung Quốc là nước “nói không đi đôi với làm”, đồng thời, lôi ra bằng chứng cụ thể là việc ráo riết quân sự hóa trên Biển Đông từ nhiều năm nay của Bắc Kinh; cho rằng, đó là những hành động đáng báo động…

Không đơn độc, tuyên bố ngày 7/2/2022 của ông Peter Dutton còn được một nhân vật khác, là ông Anthony Albanese, ủng hộ, cho dù, bên cạnh đó, ông này vẫn lưu ý rằng, chính phủ Úc cần quan tâm tới khía cạnh ngoại giao trước một đối tác đáng ghét, những cũng rất quan trọng, là Trung Quốc. Thậm chí, vị chính khách này còn đổ nghiến rằng: thái độ cùng cách hành xử của Trung Quốc trong những năm gần đây là nguyên nhân khiến quan hệ với Úc sa sút.

Đáng chú ý ông Anthony Albanese là chính khách Đảng Lao động, đối lập đảng Tự do của ông thủ tướng đương nhiệm Scott John Morrison.

Điều đó có ý nghĩa gì? Ý nghĩa của nó, như nhiều người nhận định: Chính trường Úc, cho dù cạnh tranh khốc liệt, phân tán, thậm chí xung đột quan điểm đối với nhiều vấn đề trước thềm cuộc bầu cử Quốc hội dự kiến diễn ra tháng năm tới, nhưng riêng quan điểm, đánh giá câu chuyện Biển Đông – Trung Quốc, chính giới Úc lại khá tập trung, thống nhất. Thực tế đó cho thấy, quan hệ Úc – Trung Quốc không dễ gì có thể cải thiện ngay cả với chính phủ tương lai.

BDN